Op 17 februari 2020 leverden zo’n kleine 60 mensen in het gemeentehuis een belangrijke bijdrage aan de realisering van het warmtenet Loppersum-Noord. In een presentatie van de gemeente en van Enpuls werd uitgebreid stilgestaan bij de alternatieven om dit net van warmte te voorzien. De zaal stelde zich kritisch op en leverde met vragen en opmerkingen essentiële bijdragen aan de vervolgstappen die de gemeente wil zetten in de realisering van het warmtenet.
Wat is een warmtenet?
Een warmtenet is een ondergronds warmteleidingenstelsel van warmte. Dit als alternatief voor een aardgasgestookte CV-ketel. Een rijksbijdrage in het kader van het landelijke Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) en een bijdrage uit het fonds van het Nationaal Programma Groningen (NPG) maken de aanleg mogelijk.
Waarom de keuze voor Molenweg e.o.?
Daar heeft de gemeente een reden voor. In die buurt zijn 60 (vaak vooroorlogse) woningen, die vaak niet erg verduurzaamd zijn. Net als iedereen in dit gebied zitten de woningeigenaren te wachten op wat eraan zit te komen. Immers, waarom nu verduurzamen als er straks versterkt moet worden? Behalve die 60 woningen zijn er ook 4 grote gebouwen die qua energiegebruik gelijk staan aan 40 woningen. Met een warmtenet hoeven we niet te wachten op de versterking. Trouwens: dit is een begin. Later kan het warmtenet uitgebreid worden.
Het ligt in de bedoeling dat Enpuls, een dochter van Enexis, het leidingnet gaat aanleggen. Na realisering door de gemeente komt de plaatselijke energiecoöperatie LOPEC in aanmerking als exploitant.
Dankzij de subsidies kan een warmtenet voor de bewoners aantrekkelijk zijn. Zij zullen zo’n 5% goedkoper uit (moeten) zijn dan met hun huidige verwarming door middel van aardgas.
Welke manieren zijn er om warmte op te wekken?
Er zijn verschillende manieren om warmte op te wekken. Er liggen nu drie alternatieven op de tekentafel: biomassa, zon en wind. Die worden zowel technisch als financieel bekeken. Maar wat vindt het dorp er zelf van? De voor- en nadelen van de verschillende bronnen werden die avond zorgvuldig tegen elkaar afgewogen.
Biomassa
In het oorspronkelijke plan was ervoor gekozen om warmte op te wekken via de verbranding van houtsnippers die zijn gemaakt van snoeihout uit onze eigen gemeente. Deze techniek wordt aangeduid met de term biomassa. Niet iedereen vindt dit een goed idee. Berichten over ontbossing in Roemenië en Canada en over mogelijke overlast door rookgassen volgden elkaar in hoog tempo op. In de gemeente Oldambt werden twee houtsnipperinstallaties stilgelegd na aanhoudende klachten van enkele omwonenden. In Loppersum kwamen er dan ook steeds meer vragen en zorgen van inwoners over de plannen om een houtsnipperinstallatie te gaan oprichten. Ook al gaat de gemeente geen hout importeren en is ze ervan overtuigd dat de installatie geen overlast veroorzaakt, toch hebben de zorgen de gemeente doen besluiten te onderzoeken of er een andere duurzame manier is.
Nadelen van biomassa zijn verder de vervoersbewegingen in de wijk en de kleinschaligheid (niet uit te breiden naar veel meer huizen). Biomassa is dan ook uitsluitend te gebruiken onder zeer stringente voorwaarden van onder meer transport, stookgedrag en zuivering van rookgassen.
Zon
Zon levert veel op in de zomer en weinig in de winter. Dat komt slecht uit, omdat juist in de winter veel warmte nodig is. Dat kan opgelost worden met seizoensopslag. Je hebt er wel heel veel zonnepanelen voor nodig (een veld van 2.000 m2 is nog niet groot genoeg omdat er erg veel stroom nodig is), in combinatie met 33 zogenaamde sun oysters (die warmte van de zon opvangen). Financieel gezien zal een model met zonne-energie waarschijnlijk te duur uitvallen.
Wind
Wind laat een betere curve zien: de opbrengst is in de winter hoog en in de zomer lager. Maar: je hebt wel een windmolen nodig van enige hoogte (60 meter), niet te ver van het ‘stookhuisje’. De EAZ-molentjes van 15 meter zijn leuk, maar dan hebben we er wel 60 nodig. Ook zal er iets van warmteopslag nodig zijn. Het voordeel van wind is dat er extra stroom beschikbaar is voor nog zo’n 500 woningen. Het nadeel is dat de voorbereiding veel tijd kost. Een dorpsmolen past niet zonder meer in de ruimtelijke energievisie Eemsdelta (die overigens nog vastgesteld moet worden) en in het provinciaal beleid. Een mogelijke locatie van een dorpsmolen zal best discussies opleveren, ook met het oog op overlast.
Kortom
Alles kost geld, maar zon is verreweg het duurst. Windenergie – eventueel in combinatie met opslag – ligt na biomassa economisch gezien en qua betrouwbaarheid op dit moment het meest voor de hand. Elke vorm van warmtewinning heeft nadelen. Maar, zoals wethouder Bé Schollema zei: ‘Er zijn veertig redenen te bedenken om niet in beweging te komen.’ Dat klopt. Terwijl we wel degelijk moeten gaan bewegen!
En nu verder
Op basis van de opmerkingen en de feedback van deze avond zal de gemeente een concreet voorstel uitwerken. Dat zal weer worden teruggekoppeld naar alle inwoners van het dorp Loppersum.
De afbeelding boven het artikel is een impressieschets van het warmtegebouw zoals het eruit kan zien als het biomassagestookt wordt.